Nacho Vegas
Nacho Vegas 1974an Xixón-en jaioa, bertan hasi zen bere musika ibilbidea. Musikari eta idazlea, hogei urte baino gehiagoko ibilbide profesionalarekin, Espainiako eta Latinoamerikako ahotsik garrantzitsuenetarikoan bilakatu da. Barru-barruan ausarta eta arlo sozialean ziurra, Nacho Vegasek uneoro erakutsi du norbanakoarekin eta komunitatearekin konprometituta dagoela. Bere melodiak, argitsuak eta organikoak, edertasunez, introspekzioz eta espiritu kritiko eta borrokalariz beteak, imajinario musikal kolektiboan kokatzea lortu dute, musika independentearen erreferente handienetako bat bihurtu arte.
90. hamarkadaEliminator Jr eta Manta Ray taldeetako partaidea izaten hasi zuen.«Xixón Sound», deritzonaren erreferente eta sustatzailea izanik. Talde horietan aritu zenetik eta, batez ere, ondoren bakarka egin duen ibilbidearekin, Nacho Vegasek arma boteretsu bat eta gerra-oihu pertsonal bat erakusten ditu bere barne-elkarrizketan, gure herrian musika independentea ulertzeko ezinbesteko erreferentziaz beteriko diskografia zabal bat utziz. Actos inexplicables (2001) edo Resituación (2014), Cajas de música difíciles de parar-etik igaroz. (2003), Desaparezca aquí (2005), El manifiesto desastre (2008), La zona sucia (2011) eta beste horrenbeste lan, album bikoitzera heldu arte, Violética (2018).
Bakarkako lanarekin batera, artista askorekin kolaboratu du, besteak beste, Enrique Bunbury eta Christina Rosenvingerekin. Gainera, Xel Pereda bezalako izen asturiarrekin lan egin du, Lucas 15 proiektuan, orain arte izen bereko bere album bakarrean, bere lurraldeko folklorea berreskuratuz eta balioa emanez. Lan horrek ere leku garrantzitsua du bere diskografian.
2022anOro, salitre y carbón ( marxophonismoaren hamar urte, 2011 – 2020), bere ibilbideko etapa garrantzitsu bat ixteko balio izan zuen lana da.
Marxophone, autoediziorako erabili zuen plataforma da. horren ostean Oso Politarekin hasi zuen ibilbide berri bat, gaur egun arte. Oro, salitre y carbónbitxikeriz betetako lana da, zuzeneko, material berria, gasteleraz eta asturiarrez egindako abestiak, lan benetan berezia izan zen, etapa hori bukatu eta berri bati hasiera emanteko.
2022ko urtarrilean, lan berriarekin itzuli zen, Mundos inmóviles derrumbándose, entzule guztiak aho zabali utziz emanadako aldaketarekin.Intimitatea eta samurtasuna garai ilunetan, hauskortasunetik abiatuta, baina baita kritika eta konpromiso sozialetik ere. Azken lan honekin, musikaria kanalean irekitzen da abesti bakoitzean, beste behin ere barne mundu konplexu eta sentikor bat erakutsiz, egungo musikan aurkitzen zaila den konpromiso batekin, XXI. mendean argiz eta bizitzaz betetako soinua berrasmatuz.
Musikaria izateaz gain, Nacho Vegasek literaturan ere aurkitu du bere lekua narratzaile eta poeta gisa. Kolaborazio anitzez gain, bi liburu ere kaleratu ditu: Política de hechos consumados (2004; beredizioa 2006) eta Reanudación de las hostilidades (Espasa, 2017), biak narratiba eta poesia lantzen dituzte. Horietan, idazleak literaturatik hainbat gai jorratzen ditu, hala nola maitasuna eta galdutako batailak, topaketa eta galera, eta, berriro ere, artistaren bertsiorik zintzo eta gizatiarrenera hurbiltzen gaituen intimitate partekatu hori.
Nacho Vegasek aktibismo politiko militantearekin lotu du musikan egindako lana, eta hainbat mugimendu sozial (ekofeministak, arrazakeriaren aurkakoak, antifaxistak edo etxebizitza eskubidearen aldekoak) eta sindikalak babestu eta lagundu ditu, bai eta esparru komunitario autokudeatuen defentsan eta Espainiako Estatuaren errepresioaren salaketan sutsu agertu ere; izan ere, horren ondorioz, hainbat ikaskide eta lanbidekide espetxe-zigorra jasatera eraman dituzte. Gaur egun Anticapitalistes Asturies-en da militante.
Egileak egindako bideak ezinbesteko arrastoa uzten du gaur egungo musikaren panoraman, eta erreferentziazko artista bihurtzen du gehiengoarentzat eta zeharkako publikoarentzat. Hogei urteko ibilbidearen ondoren, “corpus” artistiko honek 2022an Nacho Vegas etiketatzen zaila baina zalantzarik gabe sendoa den leku batean kokatzen du nortasunari, estiloari eta berezitasunari dagokienez, eta hainbat belaunalditako publikoa sendotzea lortzen du, artista eta bere obra ordezkatu ezinezko heziketa sentimental eta musikal baten parte izanik. .